เข้าใจและจัดการกับ อาการปวดจากมะเร็ง รู้เท่าทัน ปลอดภัย ไร้กังวล

14-Oct-2010 อ่าน : 7085 คน

เข้าใจและจัดการกับ "อาการปวดจากมะเร็ง" รู้เท่าทัน ปลอดภัย ไร้กังวล

มะเร็ง นอกจากจะเป็นโรคร้ายที่ส่งผลต่อร่างกายแล้ว ยังอาจนำมาซึ่ง "อาการปวด" ที่ส่งผลต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย การเข้าใจและดูแลอาการปวดเหล่านี้อย่างถูกวิธี จึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งสำหรับทั้งผู้ป่วย ครอบครัว และบุคคลที่เกี่ยวข้อง

บทความนี้ เราจะมาไขข้อสงสัย ทำความเข้าใจ และแนะนำแนวทางการดูแล "อาการปวดจากมะเร็ง" ให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น

ทำไมผู้ป่วยมะเร็งถึงปวด?

สาเหตุของอาการปวดจากมะเร็ง นั้นมีความซับซ้อน โดยอาจเกิดจาก

ตัวโรคมะเร็ง ที่เติบโตและลุกลาม ไปกดทับอวัยวะ เส้นประสาท หรือกระดูก
การรักษามะเร็ง เช่น การผ่าตัด การฉายรังสี หรือยาเคมีบำบัด อาจส่งผลข้างเคียงที่ทำให้เกิดอาการปวด
ภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับมะเร็ง เช่น การติดเชื้อ ภาวะกระดูกพรุน หรือภาวะโลหิตจาง

อาการปวดจากมะเร็ง นั้นสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทหลักๆ คือ

อาการปวดจากตัวโรคมะเร็ง (Nociceptive pain) เกิดจากความเสียหายของเนื้อเยื่อ อวัยวะ หรือเส้นประสาท มักเป็นอาการปวดแบบตื้อๆ เสียวๆ หรือปวดร้าว
อาการปวดประสาท (Neuropathic pain) เกิดจากความเสียหายของระบบประสาท มักเป็นอาการปวดแบบแสบร้อน ชา หรือเหมือนเข็มทิ่ม

การประเมินและรักษาอาการปวดจากมะเร็ง

แพทย์จะทำการประเมินอาการปวดของผู้ป่วยอย่างละเอียด โดยพิจารณาจาก

ชนิด สาเหตุ ความรุนแรง และ ระยะเวลา ของอาการปวด
ผลกระทบ ของอาการปวดต่อผู้ป่วย ทั้งด้านร่างกาย จิตใจ และสังคม
สุขภาพโดยรวม และ ประวัติการรักษา ของผู้ป่วย

แนวทางการรักษาอาการปวดจากมะเร็ง นั้นจะขึ้นอยู่กับสาเหตุ ความรุนแรง และผลกระทบของอาการปวด โดยแพทย์จะพิจารณาเลือกใช้ยา การรักษาแบบอื่นๆ หรือการผสมผสานวิธีการรักษา ดังนี้

ยา: ยาแก้ปวดชนิดต่างๆ ยาต้านเศร้า ยาต้านชัก ยาแก้อักเสบ ยาชาเฉพาะที่ หรือยาฉีดประสาท
การรักษาแบบอื่นๆ: การฉายรังสี การฝังเข็ม การฝังเข็มไฟฟ้า การนวด การกายภาพบำบัด หรือการให้คำปรึกษาทางจิตวิทยา
การผ่าตัด: เพื่อตัดก้อนมะเร็ง ตัดเส้นประสาท หรือทำการผ่าตัดอื่นๆ เพื่อลดการกดทับ

การดูแลอาการปวดจากมะเร็ง นั้นเป็นสิ่งสำคัญ ผู้ป่วย ครอบครัว และบุคคลที่เกี่ยวข้อง ควรมีความรู้ ความเข้าใจ และร่วมมือกันในการดูแล ดังนี้

สื่อสารกับแพทย์: แจ้งอาการปวดอย่างละเอียด ผลกระทบของอาการปวด และความกังวลต่างๆ เพื่อให้แพทย์ประเมินและวางแผนการรักษาได้อย่างถูกต้อง
ทานยาตามแพทย์สั่ง: ทานยาแก้ปวด ยาอื่นๆ และดูแลตัวเองตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด
ปรับเปลี่ยนพฤติกรรม: พักผ่อนให้เพียงพอ ทานอาหารที่มีประโยชน์ ออกกำลังกาย