อยู่อย่างสุขเมื่อต้องรับคีโม: คู่มือดูแลผู้ป่วยมะเร็งที่บ้าน

30-May-2018 อ่าน : 2852 คน

อยู่อย่างสุขเมื่อต้องรับคีโม: คู่มือดูแลผู้ป่วยมะเร็งที่บ้าน

การเผชิญกับโรคมะเร็งและการรักษาด้วยเคมีบำบัด (คีโม) นั้น ย่อมสร้างความกังวลและความเครียดให้กับทั้งผู้ป่วยและครอบครัว แต่การมีแผนการดูแลที่เหมาะสมจะช่วยให้ผู้ป่วยสามารถใช้ชีวิตอยู่ที่บ้านได้อย่างมีความสุขและปลอดภัย

บทความนี้ นำเสนอแนวทางการดูแลผู้ป่วยมะเร็งที่บ้านระหว่างการรับคีโม โดยมุ่งเน้นไปที่ประเด็นสำคัญดังนี้:

1. การดูแลสุขอนามัย:

ล้างมือบ่อยๆ: ทั้งผู้ป่วยและผู้ดูแลควรล้างมือด้วยน้ำสบู่อย่างสม่ำเสมอ โดยเฉพาะก่อนและหลังสัมผัสกับผู้ป่วย อาหาร หรือพื้นผิวที่ใช้ร่วมกัน
รักษาความสะอาดของบ้าน: ทำความสะอาดพื้นผิวที่สัมผัสบ่อยๆ เช่น โต๊ะ เก้าอี้ อุปกรณ์จับประตู และห้องน้ำ เป็นประจำด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อ
หลีกเลี่ยงการสัมผัสกับผู้ป่วยที่ป่วย: ผู้ป่วยมะเร็งมีภูมิคุ้มกันอ่อนแอ ควรหลีกเลี่ยงการสัมผัสกับผู้ป่วยที่เป็นหวัดหรือติดเชื้ออื่นๆ
สวมหน้ากากอนามัย: ผู้ป่วยและผู้ดูแลควรสวมหน้ากากอนามัยเมื่ออยู่ในที่สาธารณะหรืออยู่ใกล้ผู้คนหนาแน่น

2. การดูแลด้านโภชนาการ:

รับประทานอาหารที่มีประโยชน์: เน้นทานอาหารที่มีโปรตีนสูง ผัก ผลไม้ และธัญพืช หลีกเลี่ยงอาหารแปรรูป อาหารที่มีไขมันอิ่มตัวสูง และอาหารรสจัด
ดื่มน้ำให้เพียงพอ: ดื่มน้ำเปล่าอย่างน้อย 8 แก้วต่อวัน เพื่อช่วยให้ร่างกายขับสารพิษและป้องกันภาวะขาดน้ำ
ปรึกษาแพทย์หรือโภชนาการ: ปรึกษาแพทย์หรือโภชนาการเพื่อขอคำแนะนำเพิ่มเติมเกี่ยวกับโภชนาการที่เหมาะสมกับผู้ป่วยมะเร็งแต่ละบุคคล

3. การดูแลด้านอารมณ์:

พูดคุยและให้กำลังใจ: ผู้ป่วยมะเร็งมักเผชิญกับความวิตกกังวล ซึมเศร้า ครอบครัวและผู้ดูแลควรหมั่นพูดคุย ให้กำลังใจ และรับฟังปัญหาของผู้ป่วยอย่างตั้งใจ
หากิจกรรมผ่อนคลาย: กระตุ้นให้ผู้ป่วยทำกิจกรรมที่ช่วยผ่อนคลายความเครียด เช่น การอ่านหนังสือ ฟังเพลง การทำสวน หรือการฝึกสมาธิ
ขอความช่วยเหลือจากผู้เชี่ยวชาญ: หากผู้ป่วยมีภาวะซึมเศร้าหรือวิตกกังวลอย่างรุนแรง ควรปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจิต

4. การดูแลด้านร่างกาย:

พักผ่อนให้เพียงพอ: ผู้ป่วยมะเร็งมักรู้สึกอ่อนเพลีย ควรนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ 7-8 ชั่วโมงต่อวัน
ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ: การออกกำลังกายเบาๆ เช่น การเดิน การว่ายน้ำ หรือการโยคะ ช่วยให้ร่างกายแข็งแรงและลดความเสี่ยงของภาวะแทรกซ้อนจากคีโม
ติดตามอาการข้างเคียง: สังเกตอาการข้างเคียงจากคีโม เช่น คลื่นไส้ อาเจียน เบื่ออาหาร และแจ้งแพทย์หากมีอาการผิดปกติ

5. การเตรียมพร้อมรับมือกับสถานการณ์ฉุกเฉิน:

เตรียมเบอร์โทรศัพท์ฉุกเฉิน: เก็บเบอร์โทรศัพท์ฉุกเฉินของโรงพยาบาล แพทย์ และหน่วยกู้ภัยไว้ใกล้ตัว
เตรียมยาประจำตัว: เตรียมยาประจำตัวของผู้ป่วยให้พร้อมเสมอ เผื่อกรณีต้องเดินทางไปโรงพยาบาล

วางแผนเผื่อกรณีไม่คาดคิดระหว่างการดูแลผู้ป่วยมะเร็งที่บ้าน

การดูแลผู้ป่วยมะเร็งที่บ้านระหว่างการรับคีโมนั้น ย่อมมีโอกาสเกิดเหตุการณ์ไม่คาดคิดขึ้นได้ การเตรียมแผนสำรองไว้ล่วงหน้า จะช่วยให้ผู้ป่วยและครอบครัวสามารถรับมือกับสถานการณ์ต่างๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ตัวอย่างแผนเผื่อกรณีไม่คาดคิด:

กรณีผู้ป่วยมีอาการป่วยฉุกเฉิน: เตรียมเบอร์โทรศัพท์ฉุกเฉินของโรงพยาบาล แพทย์ และหน่วยกู้ภัยไว้ใกล้ตัว ฝึกซ้อมวิธีการปฐมพยาบาลเบื้องต้น และเตรียมแผนการเดินทางไปโรงพยาบาล
กรณีผู้ดูแลไม่สามารถดูแลผู้ป่วยได้: หาผู้ดูแลสำรองไว้ล่วงหน้า อาจเป็นสมาชิกในครอบครัว เพื่อน หรือหน่วยงานดูแลผู้สูงอายุ แจ้งข้อมูลเกี่ยวกับผู้ป่วย ยารักษา และแผนการดูแลให้ผู้ดูแลสำรองทราบ
กรณีผู้ป่วยเกิดภาวะซึมเศร้าหรือวิตกกังวล: เตรียมเบอร์โทรศัพท์ของสายด่วนสุขภาพจิต หรือหน่วยงานให้คำปรึกษา และแจ้งแพทย์เพื่อรับการรักษาเพิ่มเติม

นอกจากนี้ ยังมีสิ่งอื่นๆ ที่ควรเตรียมไว้เผื่อกรณีไม่คาดคิด ดังนี้:

เตรียมอาหารสำเร็จรูป หรืออาหารแช่แข็ง ไว้เผื่อกรณีที่ไม่มีเวลาหรือไม่สะดวกทำอาหาร
เตรียมอุปกรณ์ปฐมพยาบาลเบื้องต้น เช่น ยาแก้ปวด ยาคลายกล้ามเนื้อ ยาแก้แพ้ ยาแก้ท้องเสีย
เตรียมเอกสารสำคัญของผู้ป่วย เช่น บัตรประชาชน ใบประกันสุขภาพ เอกสารการรักษา
แจ้งญาติพี่น้อง เพื่อน และเพื่อนบ้าน เกี่ยวกับสถานการณ์ของผู้ป่วย เพื่อขอความช่วยเหลือเมื่อจำเป็น

การวางแผนเผื่อกรณีไม่คาดคิด จะช่วยให้ผู้ป่วยและครอบครัวรู้สึกมั่นใจและปลอดภัยมากขึ้น และช่วยให้การดูแลผู้ป่วยมะเร็งที่บ้านเป็นไปอย่างราบรื่น