หน้ากากกั้นความอาย ในวัยตรวจมะเร็งปากมดลูก

Image copyrightFACEBOOK/TIPCABLETV

คนไข้สวมหน้ากากสีเขียว นั่งรอตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก อาจเป็นภาพที่ดูแปลกตา แต่แท้จริงแล้ว เป็นส่วนหนึ่งของโครงการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ที่ อบต.สระแก้ว อ.เมือง จ.กำแพงเพชร ท้องถิ่นเล็กๆ จัดขึ้น

วิธีปกปิดตัวตนธรรมดา ๆ นี้ช่วยลดความอายให้ผู้ร่วมโครงการและยังได้ผลในเชิงพฤติกรรม ทำให้มีคนมาพบแพทย์เพื่อตรวจมะเร็งปากมดลูกมากขึ้น

นายสุวรรรณ ศุภกิจเจริญ นายกองค์การบริหารส่วนตำบลสระแก้ว อ.เมือง จ.กำแพงเพชร บอกกับบีบีซีไทยว่า ที่ผ่านมาการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก มะเร็งเต้านม ซึ่ง อบต.มีโครงการให้ผู้หญิงอายุ 30 ปี ขึ้นไป เข้ารับการตรวจทุกปี ไม่ได้รับการตอบรับเท่าที่ควร จากที่ตั้งเป้าหมายการตรวจไว้ที่ 200 คนในแต่ละปี มีผู้เข้ารับการตรวจเพียงปีละราว 20 คน เท่านั้นในช่วง 4-5 ปี ที่ผ่านมา ซึ่งเหตุผลจะเป็นอะไรไปไม่ได้นอกจาก เพราะพวกเธอ "อาย จึงไม่กล้ามาตรวจ"

• ดาราศาสตร์ช่วยพัฒนาวิธีรักษาโรคมะเร็งได้อย่างไร ?
• พบอนุภาคทองระดับนาโนช่วยในการรักษาโรคจอประสาทตาเสื่อมได้

"ผมเลยคิดเชิญ ผอ.โรงพยาบาลสุขภาพตำบล 2 แห่ง มาคุยกันว่าทำอย่างไร เลยเสนอให้เอาอย่างนี้ไหม ปิดหน้า เวลามาตรวจ"

เมื่อได้แนวคิด ทั้ง อบต.และ รพ.ส่งเสริมสุขภาพตำบลหนองกรด จึงระดมสมอง และคลอดออกมาเป็นกิจกรรมที่ชื่อว่า The Mask Pap Smear หน้ากากเปปสเมียร์ คนไข้ไม่เห็นหน้าหมอ หมอไม่เห็นหน้าคนไข้

Image copyrightFACEBOOK/TIPCABLETV

"คุยกันว่าหน้ากากนักร้องฮ็อตมากตอนนี้ เลยเอามาตั้งชื่อโครงการ" นางพรทิพย์ พงษสังข์ นักวิชาการสาธารณสุขชำนาญการ ผอ.โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลหนองกรด ต.สระแก้ว อ.เมือง จ.กำแพงเพชร บอกกับบีบีซีไทยถึงที่มาของชื่อกิจกรรม ที่เพียงเปลี่ยนรูปแปลงร่าง การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ที่ดูเหมือนเป็นของแสลงของหญิงไทย ใช้จิตวิทยาง่ายๆ เพียงคนไข้มองไม่เห็นหน้าหมอ หมอก็ไม่เห็นหน้าคนไข้ คำว่า "ไม่เห็น" คำเดียวเท่านั้น ก็เปลี่ยนแปลงพฤติกรรมด้านสุขภาพของผู้รับการตรวจได้

• รพ. รัฐในอังกฤษ เตรียมเก็บค่าใช้จ่ายก่อนรักษาผู้ป่วยต่างชาติ เม.ย.นี้

"ให้ผู้รับการตรวจใส่หน้ากากตั้งแต่ลงทะเบียน ก่อนที่จะเข้าไปฟังข้อมูลขั้นตอนการตรวจ แล้วจึงเข้าไปตรวจกับแพทย์ กับเจ้าหน้าที่ การใส่หน้ากาก ก็ช่วยลดความประหม่า ความตื่นกลัวของผู้รับการตรวจได้" นางพรทิพย์ ผอ.รพ.ส่งเสริมสุขภาพตำบลหนองกรด บอกกับบีบีซีไทย

Image copyrightFACEBOOK/TIPCABLETV

ในแง่ของการผลตอบรับ เพียงวันเดียวมีผู้หญิงมาร่วมโครงการตรวจถึง 49 คน มากกว่าตัวเลขของผู้หญิงที่มารับการตรวจตลอดทั้งปีเสียอีก

"เราไม่ได้รณรงค์อะไรเยอะ เพียงแต่ให้ชาวบ้านมาดู แค่ทำยังไงให้ออกจากบ้านมาตรวจให้ได้ ส่วนชาวบ้านก็ดีใจ ก็มีขำตัวเองบ้าง ส่วนเราก็ต้องใส่หน้ากากเปิดโครงการนี้เหมือนกัน" นายสุวรรณ บอกกับบีบีซีไทย

Image copyrightFACEBOOK/TIPCABLETV

นางพรทิพย์ ให้ข้อมูลว่า การตรวจเปปสเมียร์ เป็นการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกในระยะเริ่มแรก แพทย์จะเก็บตัวอย่างเซลล์เยื่อบุมดลูกส่งให้ห้องทดลองทางการแพทย์ ของโรงพยาบาลจังหวัด วินิจฉัยว่ามีความผิดปกติที่อาจนำไปสู่การเกิดโรคมะเร็งหรือไม่ ซึ่งจะเพิ่มโอกาสในการรักษาได้

ข้อมูลจากบทความที่เผยแพร่บนเว็บไซต์สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ระบุว่า มะเร็งปากมดลูก เป็นมะเร็งที่พบมากเป็นอันดับ 2 รองจากมะเร็งเต้านม ในประชากรหญิงไทย แต่ละปีพบผู้ป่วยประมาณ 10,000 คน และเสียชีวิตถึง 5,000 คนต่อปี พบได้ตั้งแต่ผู้หญิงอายุก่อน 30 ปี จนถึงอายุ 80 ปี และพบมากในช่วงอายุ 35-50 ปี

ปัจจุบันแม้ว่าจะมีวัคซีนป้องกันมะเร็งปากมดลูก (HPV) แล้ว แต่การตรวจคัดกรองยังเป็นสิ่งที่จำเป็น เนื่องจากวัคซีนไม่สามารถป้องกันการติดเชื้อได้อย่างสมบูรณ์

ขอบคุณข่าวจาก BBc ไทย