มะเร็งกลับมาอีกครั้ง: ความท้าทายและแนวทางป้องกัน

15-Jun-2016 อ่าน : 3768 คน

มะเร็งกลับมาอีกครั้ง: ความท้าทายและแนวทางป้องกัน

มะเร็ง เป็นโรคร้ายที่สร้างความสูญเสีย ความโศกเศร้า และความหวาดกลัว แม้จะผ่านการรักษาจนหายขาด แต่ความกังวลว่ามะเร็งจะกลับมาอีกครั้ง (มะเร็งลุกลาม) ยังคงเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ บทความนี้จะมาไขข้อสงสัย ทำความเข้าใจปัจจัยเสี่ยง และแนวทางป้องกันมะเร็งกลับมาอีกครั้ง

ทำไมมะเร็งถึงกลับมาอีกครั้ง?

มะเร็งกลับมาอีกครั้ง เกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ ดังนี้

เซลล์มะเร็งหลงเหลืออยู่: แม้จะผ่านการรักษาแล้ว ยังมีเซลล์มะเร็งบางส่วนหลงเหลืออยู่ในร่างกาย ซึ่งอาจเติบโตและลุกลามได้ในภายหลัง
มะเร็งดื้อต่อการรักษา: เซลล์มะเร็งบางชนิด อาจดื้อต่อยาเคมีบำบัด รังสีบำบัด หรือภูมิคุ้มกันบำบัด ทำให้รักษาได้ยาก และมีโอกาสกลับมาอีกครั้งสูง
พฤติกรรมเสี่ยง: การกลับมาใช้ชีวิตตามพฤติกรรมเสี่ยงเดิม เช่น การสูบบุหรี่ การดื่มแอลกอฮอล์ การทานอาหารไม่ดี การไม่ออกกำลังกาย ล้วนเพิ่มความเสี่ยงต่อการกลับมาของมะเร็ง
พันธุกรรม: บุคคลที่มีความผิดปกติทางพันธุกรรม มีโอกาสกลับมาเป็นมะเร็งชนิดเดิม หรือมะเร็งชนิดอื่นเพิ่มสูงขึ้น

ปัจจัยเสี่ยงต่อการกลับมาของมะเร็ง

ปัจจัยเสี่ยงต่อการกลับมาของมะเร็ง แบ่งได้เป็น 2 กลุ่มใหญ่ๆ ดังนี้

ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับตัวโรคมะเร็ง: ชนิดของมะเร็ง ระยะของโรค ความก้าวร้าวของมะเร็ง การตอบสนองต่อการรักษา
ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับผู้ป่วย: อายุ เพศ สุขภาพโดยรวม พฤติกรรมการใช้ชีวิต สภาพจิตใจ

แนวทางป้องกันมะเร็งกลับมาอีกครั้ง

การป้องกันมะเร็งกลับมาอีกครั้ง ที่ดีที่สุด คือ การดูแลสุขภาพอย่างครบวงจร ดังนี้

ปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์: แพทย์จะแนะนำแนวทางการติดตามผลหลังการรักษา การตรวจร่างกายเป็นประจำ และการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิต
ทานอาหารที่มีประโยชน์: เน้นผักผลไม้ ธัญพืช หลีกเลี่ยงเนื้อสัตว์แดง เนื้อแปรรูป อาหารหมักดอง อาหารรมควัน
ออกกำลังกายสม่ำเสมอ: อย่างน้อย 30 นาที 3-5 วันต่อสัปดาห์
เลิกสูบบุหรี่: ควันบุหรี่มีสารก่อมะเร็ง เพิ่มความเสี่ยงต่อมะเร็งหลายชนิด
ดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณที่เหมาะสม: การดื่มแอลกอฮอล์มาก เพิ่มความเสี่ยงต่อมะเร็ง
รักษาน้ำหนักตัวให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ: โรคอ้วน เพิ่มความเสี่ยงต่อมะเร็งหลายชนิด
นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ: การนอนหลับพักผ่อนไม่เพียงพอ ส่งผลต่อระบบภูมิคุ้มกัน เพิ่มความเสี่ยงต่อมะเร็ง
จัดการความเครียด: ความเครียดเรื้อรัง ส่งผลต่อระบบภูมิคุ้มกัน เพิ่มความเสี่ยงต่อมะเร็ง
ติดตามผลหลังการรักษาเป็นประจำ: ไปพบแพทย์ตามนัด เพื่อตรวจร่างกาย และรับการตรวจหาค่ามะเร็งในเลือด (Tumor Marker) เป็นประจำ