รู้จักกับมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ ภัยเงียบที่ไม่ควรมองข้าม

05-Jan-2016 อ่าน : 3416 คน

รู้จักกับมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ ภัยเงียบที่ไม่ควรมองข้าม

มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ เป็นอีกหนึ่งโรคมะเร็งที่พบบ่อยในผู้ชายไทย แต่ผู้หญิงก็สามารถเป็นได้เช่นกัน มักพบในผู้ที่มีอายุมากกว่า 55 ปี โรคนี้มีความร้ายแรง หากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที อาจถึงขั้นเสียชีวิตได้ บทความนี้จะมาไขข้อข้องใจ ทำความเข้าใจเกี่ยวกับมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ อาการ สาเหตุ ปัจจัยเสี่ยง การวินิจฉัย และแนวทางการรักษา

มะเร็งกระเพาะปัสสาวะคืออะไร?

มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ เกิดจากการแบ่งตัวของเซลล์ที่ผิดปกติ อย่างควบคุมไม่ได้ ในเยื่อบุผิวของกระเพาะปัสสาวะ ก้อนเนื้อร้ายที่เกิดขึ้น อาจขยายใหญ่ ลุกลามไปยังอวัยวะข้างเคียง หรือแพร่กระจายไปยังส่วนอื่นๆ ของร่างกาย ผ่านระบบน้ำเหลือง หรือกระแสเลือด

อาการของมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ

ในระยะเริ่มแรก มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ อาจไม่มีอาการ หรือมีอาการเพียงเล็กน้อย ผู้ป่วยอาจสังเกตเห็นดังนี้

ปัสสาวะมีเลือด: เป็นอาการที่พบบ่อยที่สุด เลือดในปัสสาวะอาจเป็นสีแดง ชมพู หรือน้ำตาล อาจมองเห็นด้วยตาเปล่า หรือตรวจพบในปัสสาวะ
ปัสสาวะแสบขัด: รู้สึกแสบร้อน หรือเจ็บขณะปัสสาวะ
ปัสสาวะบ่อย: ปัสสาวะบ่อยครั้ง โดยเฉพาะในเวลากลางคืน
ปัสสาวะไม่สุด: รู้สึกเหมือนยังมีปัสสาวะค้างอยู่ในกระเพาะปัสสาวะ
ปัสสาวะขัด: ปัสสาวะลำบาก หรือปัสสาวะไม่ออก
ปวดท้องน้อย: ปวดบริเวเวณท้องน้อย หรือบริเวณอวัยวะเพศ

สาเหตุของมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ

สาเหตุที่แน่ชัดของมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ ยังไม่ทราบแน่ชัด แต่ปัจจัยเสี่ยงที่อาจเพิ่มโอกาสในการเกิดโรค ได้แก่

การสูบบุหรี่: สารเคมีในควันบุหรี่ เป็นสาเหตุสำคัญของมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ
การสัมผัสสารเคมี: การสัมผัสสารเคมีบางชนิด เช่น เบนซีน อะนิลีน แคดเมียม ในระยะเวลานาน เพิ่มความเสี่ยงต่อมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ
การติดเชื้อไวรัส HPV: การติดเชื้อไวรัส HPV สายพันธุ์ 16 และ 18 เพิ่มความเสี่ยงต่อมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ
การได้รับรังสี: การได้รับรังสี เช่น การฉายรังสีเพื่อรักษามะเร็งในอวัยวะใกล้เคียง เพิ่มความเสี่ยงต่อมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ
พันธุกรรม: บุคคลที่มีญาติใกล้ชิดเป็นมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ มีโอกาสเป็นโรคนี้มากกว่าคนทั่วไป

การวินิจฉัยมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ

แพทย์จะวินิจฉัยมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ โดยอาศัยวิธีดังต่อไปนี้

1. ซักประวัติ: แพทย์จะซักประวัติสุขภาพทั่วไป อาการที่ผู้ป่วยพบ ปัจจัยเสี่ยงต่อมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ เช่น การสูบบุหรี่ การสัมผัสสารเคมี การติดเชื้อไวรัส HPV ประวัติครอบครัวเป็นมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ

2. ตรวจร่างกาย: แพทย์จะตรวจร่างกายทั่วไป โดยเฉพาะบริเวณท้องน้อย เพื่อดูว่ามีก้อนเนื้อ หรือความผิดปกติบริเวณนี้หรือไม่ และตรวจต่อมน้ำเหลืองในบริเวณใกล้เคียง

3. ตรวจปัสสาวะ: แพทย์จะเก็บตัวอย่างปัสสาวะ เพื่อตรวจหาเซลล์มะเร็งในปัสสาวะ (Urine cytology) วิธีนี้สามารถตรวจพบมะเร็งได้ประมาณ 50-70%

4. การตรวจด้วยกล้องส่องตรวจกระเพาะปัสสาวะ (Cystoscopy): แพทย์จะส่องกล้องขนาดเล็กผ่านท่อปัสสาวะเข้าไปในกระเพาะปัสสาวะ เพื่อดูว่ามีรอยแผล หรือก้อนเนื้อผิดปกติในกระเพาะปัสสาวะหรือไม่ วิธีนี้สามารถตรวจพบมะเร็งได้แม่นยำกว่าการตรวจปัสสาวะ

5. การตรวจชิ้นเนื้อ: หากพบรอยแผล หรือก้อนเนื้อผิดปกติจากการตรวจด้วยกล้องส่องตรวจกระเพาะปัสสาวะ แพทย์จะเก็บตัวอย่างชิ้นเนื้อไปตรวจทางพยาธิวิทยา เพื่อยืนยันการวินิจฉัยมะเร็ง และระบุชนิดของมะเร็ง

6. การตรวจเพิ่มเติม: แพทย์อาจพิจารณาตรวจเพิ่มเติม เช่น การตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (CT Scan) การตรวจอัลตราซาวด์ หรือการตรวจ PET Scan เพื่อดูว่ามะเร็งลุกลามไปยังอวัยวะอื่นหรือไม่

ระยะของมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ: แพทย์จะพิจารณาจัดระยะของมะเร็ง ขึ้นอยู่กับขนาด ความลึกของการลุกลามของก้อนเนื้อ และการแพร่กระจายของมะเร็ง การจัดระยะจะช่วยแพทย์กำหนดแนวทางการรักษาที่เหมาะสม

การวินิจฉัยมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ เป็นสิ่งสำคัญ เพื่อให้แพทย์สามารถวางแผนการรักษาได้อย่างถูกต้อง และรวดเร็ว ผู้ป่วยที่สงสัยว่าตนเองเป็นมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ ควรไปพบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาโดยเร็วที่สุด