วิธีดูแลฟื้นฟูร่างกายหลังคีโม แก้อาการแพ้เคมีบำบัด พร้อมเสริมภูมิคุ้ม

28-Jan-2025 อ่าน : 35 คน

เคมีบำบัดหรือคีโม เป็นการรักษาโรคมะเร็งที่มีผลข้างเคียงมากมาย ไม่ว่าจะเป็น อาการคลื่นไส้อาเจียน ผมร่วง หรือท้องผูก การดูแลฟื้นฟูร่างกายหลังคีโมให้กลับมาแข็งแรงจึงถือเป็นขั้นตอนที่ควรเอาใจใส่ เพื่อให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นและฟื้นตัวได้อย่างมีประสิทธิภาพ

เคมีบำบัด คืออะไร

เคมีบำบัด หรือ คีโม (Chemotherapy) คือ การรักษามะเร็งด้วยยาที่ออกฤทธิ์ทำลายหรือยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็ง โดยสามารถทำได้ผ่านการให้ยาทางหลอดเลือดดำ การรับประทานยาเม็ด หรือการฉีดยา เมื่อตัวยาเข้าสู่กระแสเลือดก็จะกระจายไปทั่วร่างกาย เพื่อกำจัดเซลล์มะเร็งตามอวัยวะต่างๆ

และเนื่องจากเราไม่สามารถจำกัดการออกฤทธิ์ของคีโมให้มีผลเพียงแค่กับเซลล์มะเร็งได้ เซลล์อื่น ๆ ในร่างกายจึงได้รับผลกระทบไปด้วย ทำให้เกิดเป็นผลข้างเคียงหรืออาการแพ้คีโมนั่นเอง อย่างไรก็ดี เซลล์ที่มีสุขภาพดีเหล่านี้สามารถฟื้นตัวได้เร็ว และจะกลับมาทำงานปกติเมื่อจบการรักษา

ทำไมการฟื้นฟูร่างกายหลังคีโมถึงเป็นเรื่องสำคัญ

ขั้นตอนการรักษาโรคมะเร็งด้วยคีโม ส่งผลกระทบทั้งทางร่างกายและจิตใจของผู้ป่วย โดยอาการผลข้างเคียงของคีโมย่อมรบกวนกิจวัตรประจำวันของผู้ป่วยและทำให้คุณภาพชีวิตแย่ลง การฟื้นฟูร่างกายหลังคีโมหรือในช่วงพักฟื้นจึงเป็นเรื่องที่เราควรใส่ใจ เพื่อดูแลร่างกายและจิตใจของผู้ป่วยให้แข็งแรงได้มากที่สุดและช่วยให้การรักษาเป็นไปได้อย่างราบรื่น

ผลข้างเคียงและวิธีการดูแลผู้ป่วยหลังคีโม

ผลข้างเคียงหรืออาการแพ้คีโมเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้หลังรับการรักษา แต่เราก็มีวิธีที่จะช่วยให้อาการเหล่านี้ทุเลาลงได้ โดยวิธีการดูแลผู้ป่วยหลังเคมีบำบัดตามอาการข้างเคียงที่พบได้บ่อย สามารถทำได้ดังนี้

คลื่นไส้ อาเจียน

เป็นอาการที่พบได้บ่อย มักเป็นหนักในช่วง 24 ชั่วโมงหลังรับคีโม

วิธีดูแล: ใช้ยาแก้คลื่นไส้เพื่อบรรเทาอาการ และแบ่งมื้ออาหารในแต่ละวันเป็นมื้อย่อย 5-6 มื้อ เพื่อลดอาการคลื่นไส้อาเจียนหลังอาหาร

เบื่ออาหาร

คีโมทำให้การรับรู้รสชาติอาหารเปลี่ยนไป เมื่อเกิดร่วมกับอาการคลื่นไส้อาเจียน จะยิ่งทำให้ผู้ป่วยเบื่ออาหาร ไม่อยากทาน จนน้ำหนักตัวลดลงและร่างกายอ่อนแรง

วิธีดูแล: ทานอาหารให้น้อยแต่บ่อยขึ้น มองหาตัวเลือกที่ทานง่าย เช่น สมูธตี้ โปรตีนเชค หรือซุป และหลีกเลี่ยงอาหารที่มีกลิ่นฉุน

ท้องผูก

เคมีบำบัดมีผลทำให้จุลินทรีย์ในลำไส้เสียสมดุล ทำให้ระบบย่อยทำงานได้ช้าลง

วิธีดูแล: ควรจิบน้ำบ่อย ๆ และเลือกทานอาหารที่มีกากใยสูง รวมถึงใช้ยาแก้ท้องผูกเพื่อบรรเทาอาการ

ผมร่วง

เป็นอาการที่พบบ่อยในช่วง 2-3 สัปดาห์หลังรับเคมีบำบัด เนื่องจากตัวยามีฤทธิ์ยับยั้งการแบ่งตัวของเซลล์ที่ที่เจริญเติบโตเร็วอย่าง เส้นผม เซลล์ผิว และเซลล์เยื่อบุช่องปาก

วิธีดูแล: ตัดผมให้สั้นเพื่อให้ดูแลได้ง่ายขึ้น ใช้หวีแปรงที่มีความอ่อน และไม่สระผมบ่อย โดยผมจะเริ่มงอกอีกครั้งเมื่อจบการรักษา

ปากแห้ง เจ็บปาก เป็นแผลในปากง่าย

เคมีบำบัดทำให้ต่อมน้ำลายผลิตน้ำลายได้น้อยลง จึงทำให้เกิดอาการปากแห้งและเป็นแผลในช่องปากได้ง่าย

วิธีดูแล: เลือกทานอาหารอ่อน และจิบน้ำบ่อยๆ หรือใช้วิธีอมน้ำแข็งก้อนเล็กระหว่างวัน เพื่อป้องกันไม่ให้ปากแห้ง และควรบ้วนปากทุกครั้งหลังทานอาหาร เพื่อรักษาสุขภาพช่องปาก และใช้แปรงสีฟันขนนุ่มเพื่อป้องกันการเกิดแผล

ผิวแห้ง คัน ระคายเคืองง่าย

เป็นอีกหนึ่งอาการที่พบบ่อยหลังทำคีโม โดยผิวหนังจะมีความไวต่อแสงแดดและสิ่งเร้าต่าง ๆ ทำให้เกิดการระคายเคืองได้ง่าย

วิธีดูแล: ทาโลชั่นเพื่อเพิ่มความชุ่มชื้นให้ผิว ใช้ผลิตภัณฑ์ที่อ่อนโยนต่อผิว และหลีกเลี่ยงการออกแดดโดยตรง

เม็ดเลือดขาวต่ำ ติดเชื้อง่าย

ตัวยาเคมีบำบัดมีฤทธิ์ในการกดการทำงานของไขกระดูก ทำให้ระดับเม็ดเลือดขาวต่ำลง ซึ่งมีผลทำภูมิคุ้มกันตก เสี่ยงต่อการติดเชื้อได้ง่าย

วิธีดูแล: รักษาความสะอาดและหลีกเลี่ยงการอยู่ในที่แออัดหรือใกล้ชิดผู้ป่วยคนอื่น รวมถึงสถานที่ที่มีมลพิษทางอากาศด้วย

อาการผิดปกติหลังเคมีบำบัด ที่ควรระวัง

ท้องเสียและอาเจียนรุนแรง
อาการหนาวสั่น มีไข้สูง
มีผื่นขึ้นตามตัว หรือผิวหนังเป็นจ้ำเลือด
อาการหน้ามืด เหนื่อยหอบ หรือใจสั่น
แผลในช่องปากเกิดการอักเสบรุนแรง มีแผลหลายจุด
มีเชื้อราลักษณะเป็นฝ้าสีขาวในช่องปาก
ปัสสาวะผิดปกติ เช่น มีเลือดปน ปัสสาวะแสบคัด หรือไม่ปัสสาวะนานถึง 8 ชั่วโมง

โดยหากผู้ป่วยมีอาการต่อไปนี้ ควรรีบพบแพทย์ทันที เนื่องจากเป็นผลข้างเคียงที่อันตราย

7 วิธีฟื้นฟูร่างกายหลังคีโม ดูแลสุขภาพให้กลับมาแข็งแรง

นอกจากการวิธีแก้อาการแพ้คีโมแล้ว การฟื้นฟูร่างกายหลังคีโมให้ร่างกายกลับมาแข็งแรงและมีภูมิต้านทานที่ดีก็สามารถทำได้ง่าย ๆ ตาม 7 วิธีนี้

เลือกทานอาหารปรุงสุก หลีกเลี่ยงอาหารกึ่งสุกกึ่งดิบและอาหารหมักดองเพื่อป้องกันการติดเชื้อในระบบทางเดินอาหาร
ทานอาหารให้เพียงพอและเน้นอาหารประเภทโปรตีน เช่น เนื้อปลา ไข่ เนื้อไม่ติดมัน และธัญพืช
พักผ่อนให้เพียงพอ โดยควรนอน 7-9 ชั่วโมงต่อวัน
ตระหนักรู้ถึงความเครียดและอารมณ์ที่แปรปรวน โดยหาวิธีผ่อนคลาย ไม่ว่าจะเป็นการทำสมาธิ หรือการพูดคุยเพื่อขจัดความกังวลเกี่ยวกับโรค
ออกกำลังกายเบา ๆ อย่างสม่ำเสมอ โดยเริ่มจากการเดินวันละ 15-20 นาที และทำกายภาพบำบัดเพื่อเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ
ดื่มน้ำให้เพียงพอ หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และคาเฟอีน
รักษาสุขอนามัยด้วยการล้างมือบ่อย ๆ และทำความสะอาดข้าวของเครื่องใช้อย่างสม่ำเสมอ

การฟื้นฟูร่างกายหลังคีโมต้องใช้เวลาและความอดทน ผู้ป่วยและผู้ดูแลควรปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด และไม่เร่งรีบจนเกินไป เพื่อให้ร่างกายกลับมาแข็งแรงอย่างยั่งยืน

สำหรับท่านใดที่กำลังมองหาตัวช่วยในการฟื้นฟูร่างกายหลังคีโม ยาน้ำเทียนเซียน คือ ยาสมุนไพรตามองค์ความรู้แพทย์แผนจีน ช่วยขับร้อนถอนพิษ ปรับสมดุลชี่ เพิ่มความอยากอาหาร และบำรุงกำลัง

ยาน้ำเทียนเซียนประกอบไปด้วยสมุนไพร 14 ชนิดจากเทือกเขาฉางไป๋ซาน ถูกวิจัยและพัฒนาอย่างพิถีพิถันจากสถาบันวิจัยยาฉางไป๋ซาน ผ่านกระบวนผลิตมาตรฐาน GMP เพื่อมอบคุณภาพชีวิตที่ดียิ่งขึ้นให้กับผู้ป่วยโรคมะเร็ง

สนใจปรึกษาผู้เชี่ยวชาญหรือสั่งซื้อผลิตภัณฑ์ได้ที่ LINE: @tianxian